برای آنکه یک سیستم تهویه مطبوع به درستی به فعالیت خود ادامه دهد نیاز به کانال هوای مناسب با آن سیستم تهویه مطبوع دارد. همه کانال های هوا نیز نیاز به محاسبه دارند. جهت محاسبه کانال هوا (Calculating Air Duct) عوامل گوناگونی تاثیر گذار می باشند عواملی نظیر سرعتی که هوا در آن سرعت در کانال جریان پیدا می کند، میزان هوای عبوری و افت فشار.
همچنین جهت محاسبه کانال اسپیرال گالوانیزه روش های گوناگونی وجود دارد.
روش های محاسبه کانال هوا
برای محاسبه ابعاد کانال هوا عوامل مختلفی از قبیل مقدار هوا٬سرعت جریان هوا در کانال و ضریب افت فشار مؤثر می باشد.به طور کلی برای محاسبه ابعاد کانال از روشهای زیر استفاده می شود.
اولین روش، روش سرعتی می باشد که در این روش محاسبه میزان سرعت مجاز در کانال های هوای اصلی و فرعی انتخاب می گردد. این مقدار سرعت باید به گونه ای انتخاب گردد تا در کانال و دریچه هوا سرو صدایی ایجاد نگردد و همچنین دارای ابعاد معقول و متناسبی نیز باشد. یعنی نباید آن قدر کم باشد که در مدت زمان طولانی تری به فضا دست یابد و نه آن قدر زیاد باشد تا به سرعت وارد فضا گردد.
به طور عمومی جهت طراحی کانال هوا برای دستیابی به سرعت مناسب، بیشترین سرعت را در خط اصلی در نظر گرفته و سرعت در کانال های فرعی را کمتر از آن مقدار انتخاب می نمایند.
روش بعدی محاسبه روش ضریب افت فشار ثابت می باشد که در این روش به جای مقدار سرعت هوا در کانال های هوا میزان ضریب افت فشار تعیین می گردد و با توجه به مقدار افت فشاری که انتخاب شده و دبی حجمی هوا از دیاگرام ابعاد کانال مد نظر محاسبه می شود.
محاسبه کانال هوا برگشت
محاسبه کانال هوا برگشت به صورت عمومی کاملا مثل کانال رفت می باشد. دریچه های برگشت هوا را می توان در هر قسمتی از اتاق نصب نمود به شرط آن که مقدار مسیر هوای خارج شده از دریچه اصلی کوتاه نگردد. بدین ترتیب هوا باید پس از آن که از دریچه اصلی خارج شد، باید در فضای اتاق جریان نماید و پس از آن به دریچه برگشت راه پیدا نماید. اگر مقدار این فاصله کوتاه باشد راندمان سیستم بسیار کاهش می یابد.
برای فضاهایی که ارتفاع آن ها بیشتر از 5 متر است پیشنهاد می شود که جهت طراحی از دریچه های دیواری استفاده گردد. چرا که اگر از دریچه های سقفی استفاده گردد، گرمای بسیار زیادی از گرمای لامپ به سقف جذب می گردد و همچنین در دریچه های برگشت باید حتما در ارتفاع پایین تر نصب شود تا هوا به خوبی و سهولت در فضا جریان پیدا نماید. و اگر در محاسبه از دریچه سقفی استفاده گردد باید سرعت هوای خارج شده از دریچه به میزان کافی باشد تا هوا به صورت یکسان به تمامی فضا منتشر گردد.
پس از محاسبه در یک فضای معین باید بهترین نوع سیستم کانال کشی جهت انتقال هوا به فضاهای گوناگون را طراحی و مشخص نمود. و موردی که باید مورد توجه قرار بگیرد این مورد است که مقدار فشار استاتیکی که توسط فن تولید می گردد را باید تعیین نمود. مقدار این فشار استاتیکی جهت محاسبه کانال هوا می توان مثبت باشد یعنی برای تامین این مقدار و یا منفی باشد یعنی برای تخلیه آن در جهت مقابله با مقاومت سیستم کانال کشی که در واقع شامل موارد گوناگونی نظیر کانال های انشعابی، کانال اصلی، اتصالات و سایر قطعات و تجهیزات مورد نیاز در یک سیستم کانال کشی مورد استفاده قرار می گیرد.
هنگام محاسبه کانال هوا هر یک از کانال های هوا به دلیل اصطکاک مقاومت بالایی ایجاد می نماید و همچنین به دلیل آن که اتصالات و تجهیزاتی نظیر کویل های سرد و گرم، هود، فیلتر، دمپر، زانو، دیفیوزر ها و… در سیستم هی تهویه استفاده می گردد، مقداری مقاومت ضافی تولید می نماید.
و همان گونه که پیش از این گفته شد، دمپر های هوا موجب اتلاف انرژی می گردد اما در مقابل موجب تعادل در سیستم گشته و هوای مطبوع مورد نیاز در هر فضایی را تعیین می نماید. به همین دلیل زمان محاسبه کانال هوا هر فن هوا باید فشار استاتیکی بیشتری را تولید نماید به گونه ای که دمپر با کاهش مقدار دبی هوا، هوای مزبوع مورد نیاز هر فضا را تامین نماید
به صورت عمومی جهت محاسبه مقدار فشار استاتیکی چهار روش کلی وجود دارد.
این چهار روش شامل سرعت ثابت، کاهش سرعت، بازیافت فشار استاتیک، اصطکاک یکسان و… می باشد.
هر یک از این روش های محاسبه کانال هوا وابسته به نیاز و نوع کاربری پروژه می توانند مورد استفاده قرار بگیرند و متناسب با پروژه باشند. بنابراین در هر پروژه تمامی عوامل باید به دقت بررسی گردند تا بهترین روش محاسبه تعیین گردد و این امر موجب عملکرد و کارایی بسیار بالای سیستم های تهویه گردد.
