یکی از روش های سنتی و قدیمی که از بدو ورود عملیات کانال کشی بسیار پر طرفدار بوده است، کانال کشی به کمک کانال چهارگوش بود. که در امر تهویه مطبوع، سیستم های سرمایشی گرمایشی، دستگاه های هواساز، کولر و سپس داکت اسپلیت بسیار مورد استفاده قرار می گرفت.
این نوع از کانال کشی به دلیل امکان ساخت قطعات و اتصالات کانال و همچنین کم و زیاد کردن وجه ها و اضلاع کانال به صورت دستی و متناسب با محیط و نوع سازه بسیار پر طرفدار بود اما مشکلاتی را نیز با خود به همراه داشت که رفته رفته با پیشرفت علم و تکنولوژی و ورود دستگاه ها و ماشین آلات پیشرفته ساخت کانال چهارگوش به صورت دستگاهی و با دقت بالا صورت می گرفت.
بنابراین ساخت کانال چهارگوش به دو روش دستی و دستگاهی انجام می گردد.
در ساخت کانال چهارگوش (Making Rectangular Air Duct) به روش دستی همان طور که گفته شد تمامی ورق ها و اضلاع کانال چهارگوش به صورت دستی به یکدیگر متصل می گردند و تمامی قطعات و اتصالات کانال نیز مانند تبدیل ها، سه راهی ها و چهار راهی ها به صورت دستی و توسط متخصصان انجام می پذیرد. اما ایرادی که به ساخت کانال چهارگوش به روش دستی وارد است وجود خطای انسانی می باشد که موجب می گردد تا کانال و قطعات به صورت دقیق تولید نگردند و در نهایت در امر کانال کشی مشکلات و مسائل متعددی پیش بیاید.
ساخت کانال چهارگوش به روش دستگاهی اما بسیاری از مسائل و مشکلات ناشی از ساخت کانال چهارگوش به صورت دستی را حذف نموده است. در این روش در مرحله اول طراح کانال چهارگوش و قطعات مورد نیاز را به کمک نرم افزارهای مهندسی طراحی می نماید و سپس قطعات مورد نیاز را به کمک روش پلاسما برش می دهیم و در نهایت خم کاری ورق ها انجام می پذیرد.
در ساخت کانال چهارگوش به روش دستگاهی علاوه بر دقت در ساخت که در نهایت منجر به تولید کانال و قطعات بسیار دقیق و تمیز می گردد، سرعت ساخت کانال ها و قطعات نیز بسیار افزایش می باشد و در نتیجه انجام کل پروژه با سرعت بالاتری صورت می گیرد.
در هنگام ساخت کانال چهارگوش باید به نکاتی توجه نمود که در زیر به برخی از آنها اشاره می نماییم.
ضخامتی که برای ساخت کانال چهارگوش در نظرگرفته می شود وابسته به عواملی مانند فشار وارده، سرعت هوای عبوری و ابعاد کانال دارد.
تمامی کانال هایی که مختص هوای رفت، برگشت، تهویه مطبوع، تاسیسات سرمایشی گرمایشی، دریافت هوای خارج از فضا، تعویض و تصفیه هوا، اگزاست هوا و خنک کننده های تبخیری تولید می گردند باید مطابق یکی از استانداردهای زیر باشند.
- HVAC/Specification for Sheet Metal Ductwork
- ANSI/SMACNA/HVAC Duct Construction Standards
امکان انتخاب روش ساخت کانال چهارگوش و انتخاب متریال برای کانال چهارگوش توسط استاندارد های دیگر تنها در صورتی امکان پذیر است که مطابق با استاندارد های فوق باشد.
بر طبق مبحث چهارده مقررات ملی ساختمان کمترین ضخامت ورق فولادی مخصوص ورق های گالوانیزه و ورق آلومینیومی جهت ساخت کانال چهارگوش مطابق با موارد زیر می باشد.
- اگر بزرگترین وجه کانال تا 30 سانت یا 12 اینچ باشد، ورق فولادی باید 0.5 میلیمتر و ورق آلومینیوم باید 0.6 میلیمتر باشد.
- اگر بزرگترین وجه کانال 33 تا 75 سانت یا 13 تا 30 اینچ باشد، ورق فولادی باید 0.6 میلیمتر و ورق آلومینیوم باید 0.7 میلیمتر باشد.
- اگر بزرگترین وجه کانال 78 تا 137 سانت یا 31 تا 54 اینچ باشد، ورق فولادی باید 0.75 میلیمتر و ورق آلومینیوم باید 0.85 میلیمتر باشد.
- اگر بزرگترین وجه کانال 140 تا 213 سانت یا 55 تا 84 اینچ باشد، ورق فولادی باید 1 میلیمتر و ورق آلومینیوم باید 1.25 میلیمتر باشد.
- اگر بزرگترین وجه کانال بزرگتر از مقادیر فوق باشد، ورق فولادی باید 1.25 میلیمتر و ورق آلومینیوم باید 1.4 میلیمتر باشد.
استانداردهای ذکر شده در سیستم های کانال کشی با فشار پایین که در آنها سرعت جریان هوا کمتر از 10 متر بر ثانیه باشد صدق می کند.
مقدار نشتی هوا از درزهای کانال هم نباید از 5 درصد بیشتر باشد.
مزایایی که ساخت کانال چهارگوش با خود به همراه دارد شامل موارد متعددی می باشد که به آنها می پردازیم.
در ساخت کانال چهارگوش نیاز به تجهیزات و متریال اولیه گران قیمت نیست به همین دلیل با هزینه کم پروژه انجام می پذیرد.
طراحی کانال چهارگوش نیز به سرعت و به سادگی انجام پذیر می باشد.
در نتیجه این عوامل سرعت انجام پروژه نیز بالا میرود.
اما در مقابل ساخت کانال چهارگوش معایبی را نیز با خود به همراه دارد.
- به علت بزرگی و حجم زیاد، فضای نسبتا زیادی را اشغال می نماید.
- وزن بالایی دارد و این امر حمل و نصب را تا حدودی مشکل ساز می کند.
- به دلیل داشتن گوشه و زاویه در ساخت کانال چهارگوش، سروصدای زیادی ایجاد می کند.
- گرد و غبار بسیاری داخل کانال جمع می شود و تمیز کردن آن بسیار دشوار است.