در دنیای صنعت و تکنولوژی امروز که امر تهویه مطبوع و سیستم های انتقال هوا بسیار مهم و مطرح شده اند، داکت هوا نیز یک عضو بسیار مهم و کاربردی می باشد و باید با توجه به نیاز و ویژگی ها و کاربری های فضا مورد استفاده قرار بگیرد. این ابزار و تجهیزات مهم دارای انواع گوناگونی از لحاظ کاربری و متریال مورد استفاده در ساخت مانند داکت هوا یا Air Duct می باشند.
لازم به ذکر است که امروزه از انواع ورق گالوانیزه، مصالح پارچه ای مقاوم مانند برزنت و مصالح پلیمری در ساخت کانال هوا و یا دیگر انواع داکت استفاده می شود. نکته حائز اهمیت این است که در میان تمامی انواع داکت یا کانال مصرفی در پروژه های تأسیساتی، داکت فلکسیبل به لحاظ مزایا و ویژگی های خاص آن از اهمیت بالایی برخوردار است و به صورت گسترده بر کارایی و کاربرد آن در زمینه های مختلف افزوده می شود. از جمله این کاربری ها می توان به کاربرد داکت هوا در انتقال هوای تولیدی از دستگاه تهویه مانند داکت اسپلیت به فضای مورد نظر اشاره کرد.
از دیگر کاربری های داکت هوا می توان به کاربرد آن به عنوان مجرای مکنده دستگاه های صنعتی و نجاری و همچنین انتقال هوا و دود تولیدی از دستگاه های صنعتی و انتقال آلاینده های شیمیایی اشاره کرد. علاوه بر این از داکت هوا در انتقال پودر و ذرات و گرد و غبار نیز استفاده می شود. کلیه این کاربری ها موجب کاربرد داکت هوا در صنایع مسکونی، تجاری و صنعتی می گردد.
از جمله مزایا داکت هوا می توان به انعطاف پذیری بالا و قابلیت کشسانی بسیار بالای آن اشاره کرد که قابلیت عبور از فضاهایی را به آن می دهد که دیگر انواع داکت یا کانال این امکان را دارا نمی باشند. این موضوع بر دیگر کاربری های کانال هوا افزوده است و موجب کاربرد آن در کارخانجات تولیدی، فضاهای نمایشی، هتل ها و رستوران ها، فروشگاه ها و فضاهای ورزشی، انبار ها و گلخانه ها و سالن های ترانزیت می شود.
در حقیقت این قابلیت ها به سبب ماهیت ذاتی بالای داکت هوا می باشد که در قیاس با دیگر انواع داکت یا کانال بسیاری از معایب آن ها را تقلیل داده است و بدین سبب موجب کاربرد آن به عنوان پرمصرف ترین نوع داکت برای انتقال هوای داکت اسپلیت و گزینه اول کانال کشی داکت اسپلیت در کشورهای مانند آمریکا و استرالیا گشته است. یکی از نکات مهم در رابطه با داکت هوا امکان پیش عایق بودن آن و کاربرد عایق در جدار آن به منظور کاهش هدررفت انرژی و انتقال صدای دمنده از دستگاه داکت اسپلیت می باشد.
داکت هوا چیست؟
داکت هوا (Air Duct) می توان نقش انتقال دهنده جریان ورودی و خروجی هوا را ایفا نماید به همین دلیل است که در یک سیستم تهویه مطبوع کانال هوا نقش بسیار مهم و اساسی را ایفا می نماید و بدون وجود آن عملیات هوارسانی دچار اختلال گشته و ناقص و نا تمام می باشد.
داکت هوا که در سیستم های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرد، از نظر شکل ظاهری در دو نوع چهارگوش و دایره ای تولید می گردند و به بازار ارائه می گردند و در جنس های مختلفی که عموما هم از نوع گالوانیزه هستند تولید می گردند. چرا که استفاده ازورق گالوانیزه در ساختار کانال موجب می گردد تا کانال در برابر عوامل گوناگونی مقاوم گردد. عواملی از جمله شرایط نامساعد آب و هوایی، رطوبت، سرما و گرما، عومال محیطی و انواع میکروب ها و باکتری ها. همچنین در مقابل ضربه و فشار نیز از خود مقاومت خوبی نشان می دهد.
اما در میان شکل ظاهری کانال ها، کانال های گرد به دلیل آنکه دارای افت فشار و افت اصطکاک کمتری بوده، از لحاظ هزینه های اجرایی پروژه مقرون به صرفه تر و دارای راندمان و کارایی بیشتری می باشد، نسبت به کانال های چهارگوش بسیار پر طرفدار تر می باشند و بنابراین در میان سازندگان و مهندسان، به دلیل مزایای فراوان و ویژگی های خاص و منحصر به فردی که کانال گرد دارد، تمایل آنها جهت استفاده از کانال های گرد برای سیستم های تهویه مطبوع بیشتر از کانال های چهارگوش می باشد.
داکت هوا بنابراین هم به صورت گرد تولید می گردد و هم به صورت چهارگوش. داکت هوا چهارگوش از ورق گالوانیزه ساخته می شود. داکت هوا گرد نیز به دو دسته گالوانیزه و کانال فلکسیبل به صورت ساده و یا عایق دار تولید می گردد و مورد استفاده قرار می گیرد.
استفاده از داکت هوا عایق دار بسیار مناسب تر و بهتر می باشد چرا که در شرایط هوایی نامطلوب نیز به راحتی می توان از آن استفاده نمود خصوصا در فضاهای مرطوب مانند سرویس بهداشتی ها، حمام ها، استخر و سونا و خصوصا در شهرهای شمالی و جنوبی کشور که دارای آب و هوای مرطوبی می باشد. استفاده از این نوع داکت هوا که دارای عایق نیز می باشد بسیار مناسب است.
داکت هوا عایق دار
داکت هوا در دو نوع بدون عایق و همراه با عایق موجود می باشد که این دسته بندی مهم ترین و کاربردی ترین نوع تقسیم بندی داکت هوا می باشد. در واقع همانطور که پیش تر نیز اشاره شد کانال هوا با عایق یکی از برترین انواع کانال یا داکت می باشد که عایق های مختلفی بدین منظور به کار گرفته می شود. اکثر قریب به اتفاق عایق به کار گرفته شده در این رابطه عایق های پلیمری می باشند که این امر به دلیل خواص این نوع از عایق ها می باشد. البته عایق پشم شیشه نیز برای عایق کردن کانال هوا نیز به کار گرفته می شود که به دلیل معایب پشم شیشه بهتر است که از این کار صرفه نظر کرد.
از جمله این معایب امکان رشد و گسترش عوامل بیماری زا، تحلیل رفتن و انتشار ذرات عایق در فضا و ایجاد حساسیت و مشکلات تنفسی را می توان نام برد. عایق های پلیمری به کار رفته در داکت هوا هیچ کدام از این معایب را دارا نبوده و ضمن ایجاد یک محیط پاک و استریل برای انتقال جریان هوا و دیگر موارد، از دوام بالایی برخوردار می باشند
از جمله عایق های پلیمری به کار رفته در داکت هوا می توان به عایق پلی اتیلن، پلی استر، پلی اورتان، فنولیک و الاستومری اشاره داشت که تمامی این موارد دارای مشابهت های فراوانی با یکدیگر می باشند. اگر بخواهیم کمی بیشتر در مورد این گونه از عایق ها صحبت کنیم می توانیم به توانایی تحمل دمای زیاد آنها، عدم جذب رطوبت و بخار آب و دوام بالای آنها اشاره کنیم که در میان این نوع از عایق ها عایق الاستومری به سبب ساختار سلول بسته خود فواید بیشتری را دارا می باشد.
نکته قابل توجه این است که در شرایط کنونی کشورمان تولیدکنندگان مختلفی در زمینه داکت هوا به فعالیت مشغول می باشند که به منظور آشنایی با فعالیت های ایشان و همچنین نحوه خرید و فروش انواع کانال هوا که لیست قیمت متفاوتی را شامل می باشد می بایست با نمایندگی فروش این محصول تماس برقرار کرد.
طبق تحقیقات و بررسی های صورت گرفته عایق الاستومری نسبت به سایر عایق های ذکر شده دارای مزایای فراوانی می باشد و مشکلاتی که سایر عایق ها دارا هستند را نیز ندارد به همین دلیل امروزه مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. محصول کانال فلکسیبل الاستومری یک کانال انتقال هوا پیش عایق از این نوع میباشد.
همچنین عایق پشم شیشه به دلیل آنکه ذراتش در هوا معلق گشته و وارد ریه انسان می شود و این ذرات برای ریه و بدن انسان بسیار ضرر دارد. این در حالی است که عایق الاستومری نه تنها برای سلامتی انسان مضر نیست بلکه دارای فواید و مزایای فراوانی می باشد که استفاده از آن نسبت به سایر عایق ها ارجحیت بیشتری داشته و امروزه داکت هوا با عایق الاستومری بسیار کاربردی و مناسب سیستم های انتقال هوا می باشد.
نصب داکت هوا باید بسیار دقیق و توسط متخصصان حرفه ای انجام بپذیرد تا دچار مشکلات و مسائل بعدی نگشته و نیاز به تعمیرات و نگهداری پیدا نکند چراکه اگر درست و دقیق نصب نگردد هزینه های زیادی را جهت تعمیر شامل می گردد.
همچنین باید در ابتدا به کمک مهندسان و طراحان و توسط نرم افزارهای مهندسی پیشرفته طراحی گردد و سپس به کمک ماشین آلات مهندسی دقیق در کارخانه ها تولید گردد و پس از آن با رعایت نکات فنی و اجرایی و به کمک مهندسان نصاب نصب و اجرا گردد.
در یک سیستم تهویه مطبوع علاوه بر حضور داکت هوا نیاز به حضور لوازم جانبی و متعلقات دیگری در کنار داکت هوا نیز می باشد که متناسب با نیاز و در انواع گوناگون و با توجه به شرایط کانال مورد استفاده قرار می گیرد.
به دلیل تنوع بالایی که در کانال هوا و لوازم جانبی آن وجود دارد نمی توان قیمت دقیق و ثابتی برای داکت هوا اعلام نمود چرا که هریک از داکت هوا با ویژگی های خاص و منحصر به فرد خود و در ابعاد، جنس، انواع، متراژ و ویژگی های مختلفی تولید می گردد که جهت استفاده در فضاهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد.
بنابراین استفاده از کانال هوا در سیستم های انتقال هوای امروزی امری بسیار مهم و ضروری است که باید به آن پرداخت و بسیار مورد توجه قرار گیرد تا بتوان با طول عمر بالا بیشترین کارایی را دریافت نمود.
قیمت داکت هوا
قیمت داکت هوا در مقایسه با تمامی مزایا آن و دیگر انواع داکت یا کانال های مشابه بسیار مقرون به صرفه بوده و استفاده از آن با توجه به مشخصات فنی قابل توجه آن بسیار مفید می باشد. علاوه بر این داکت هوا امکان کاربرد در قسمت های مختلف فضاهای درمانی را دارا می باشد.